Selen – właściwości, niedobór, nadmiar, produkty bogate w selen

Selen to pierwiastek, który na tablicy Mendelejewa ma symbol Se. Jest to szczególnie ważny pierwiastek, który pełni wiele funkcji w naszym organizm, jednak w nadmiarze może prowadzić nawet do śmierci.

W poniższym artykule wyjaśnimy: co zawiera selen, w jakich produktach spożywczych występuje, selen tabletki na co pomaga oraz co to jest selen. Poruszymy również tematy takie jak: selen + cynk, nadmiar selenu a Hashimoto i choroba Alzheimera.

Selen – właściwości

Selen organiczny w przyrodzie występuje w śladowych ilościach, mimo wszystko nasz organizm potrzebuje go do prawidłowego funkcjonowania. Stanowi on bardzo silną ochronę antyoksydacyjną, dzięki czemu chroni komórki przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. Stres oksydacyjny związany z wolnymi rodnikami może powodować groźne dla naszego życia choroby narządów. Dlatego, ten element pełni istotną rolę w zmniejszaniu ryzyka występowania nowotworów, a także chorób serca oraz dysfunkcji układu krążenia i nerwowego.

Selen w organizmie wspomaga pracę tarczycy poprzez regulację produkcji hormonów tarczycy, które z kolei regulują pracę przewodu pokarmowego oraz pracę układu rozrodczego, ponieważ występuje w płynie nasiennym. Jego przyjmowanie wspomaga ból przy reumatoidalnym zapaleniu stawów oraz choroby naczyń krwionośnych chroniąc je przed uszkodzeniem oksydacyjnym. Nadzoruje prawidłowego funkcjonowania enzymów, a także, jako lek, leczy choroby psychiczne.

Mimo, że w nadmiarze traktuje się go jako pierwiastek toksyczny, to jest wskazany osobom cierpiącym na mukowiscydozę. Selen wspiera układ immunologiczny. Odpowiada za zdrowe włosy oraz paznokcie, a także narządy takie jak: serce, nerki, mózg i tarczyca.

Zapotrzebowanie na selen w organizmie człowieka jest ściśle określone przez Instytut Żywności, ponieważ w nadmiarze jest dawką toksyczną. Nie należy przekraczać dziennego zapotrzebowania selenu w organizmie. Mimo, że jest niemetalem, jest zaliczany do metali ciężkich.

Element Se jest toksycznym pierwiastkiem, dlatego jednorazowa dawka nie może przekraczać 200 mg. Jego nadmiar w naszym organizmie przekraczający 600 mg może być dawką śmiertelną, dlatego w przypadku dużych dawek należy skonsultować to z lekarzem.

Niedobór selenu – objawy

Powstania niedoboru w organizmu spowodowane są niektórymi chorobami. Osoby cierpiące na reumatoidalne zapalenie stawów, schorzenia naczyń krwionośnych, AIDS oraz zmagające się z zapaleniem trzustki znacznie częściej borykają się z niedoborem selenu.

Chociaż toksyczność selenu może w nadmiarze wpłynąć na nasze zdrowie, a nawet życie, niski poziom selenu również nie jest korzystny. Skutki niedoboru objawiają się złym samopoczuciem. Niewystarczające ilości selenu w organizmie powodować mogą również patologie tarczycy, ponieważ selen oraz jod są głównymi elementami, które wpływają na jej prawidłowe funkcjonowanie. Wówczas, gdy element Se jest zbyt niski przyczynia się do złego wchłaniania jodu. Sprawdź również jak stwierdzić niedobór cynku?

Nasilają się bóle, jeśli zmagamy się z reumatoidalnym zapaleniem stawów oraz mamy obniżony poziom przeciwutleniaczy, a co za tym idzie – niską ochronę komórek, co zachęca wolne rodniki do wzmożonej aktywności. Zakończyć się to może nowotworami, ostrym zapaleniem trzustki lub udarem mózgu.

Nadmiar selenu – objawy

W śladowych ilościach pierwiastek ten jest wskazany, ponieważ pełni ważną rolę wspomagając cały nasz organizm. Jednak nadmiar może przyczynić się do poważnych konsekwencji. Pierwsze objawy zbyt dużej ilości selenu sygnalizowane są przez problemy żołądkowo-jelitowe. Mogą występować problemy z wypróżnianiem, nudności oraz wymioty.

Często również brak apetytu jest jedną z najczęstszych symptomów, a także zawroty głowy, zaczerwienienie twarzy oraz brak koncentracji i bezsenność. Kolejnym symptomem, którego nie należy bagatelizować jest ból mięśni i nadmierne wypadanie włosów, a nawet – utrata paznokci. Dawka powyżej 600 mg może być śmiertelna.

W najgorszym wypadku nadmiar selenu może prowadzić do udaru mózgu, zaburzeń sercowych, niewydolności nerek, jak również śmierci z powodu toksyczności tego pierwiastka.

W czym jest selen? Produkty bogate w selen

Selen, gdzie występuje? Jest to element tablicy Mendelejewa, który nie występuje obszernie w przyrodzie. Źródła selenu w jedzeniu są bardzo ubogie. Jest tylko kilka produktów, w których selen występuje naturalnie. Są to orzechy brazylijskie, owoce morza i ryby morskie takie jak: łosoś lub tuńczyk.

Zawartość selenu w 100g tuńczyka pokrywa dzienne zapotrzebowanie osoby dorosłej oraz na wiele innych elementów odżywczych i mineralnych ze względu na dużą obecność substancji organicznych, które między innymi wpłyną na wzmocnienie odporności organizmu. Niektóre ziarna zbóż i produkty zbożowe to produkty zawierające Se w mikroskopijnych ilościach. W populacji polskiej jest to rzadkie, ponieważ występowanie tego pierwiastka zależy od parametrów takich jak: czynniki klimatyczne i odczyn gleby. Kierując się suplementacją diety, warto zaznaczyć, że selen występujący naturalnie jest najlepiej przyswajalny.

Selen – tabletki

Większość dostępnych dziś na rynku farmaceutycznym tabletek z pierwiastkiem opisywanym w tym artykule pochodzi od drożdży. Niektóre suplementy diety mają postać l-selenometioniny. Spotkać można kapsułki z witaminą E. Zaznaczyć trzeba, że selen i cynk to pierwiastki antagonistyczne, które wzajemnie się wykluczają. Suplementacja selenem może wykluczyć jego niedobór, jednak należy zbadać jego poziom przed rozpoczęciem kuracji. Możesz również sprawdzić informację na temat kwasy omega 3 6 9 – jakie wybrać?

Kiedy brać selen – rano czy wieczorem?

Wszystkie niezbędne informacje na temat dawkowania oraz kiedy przyjmować znajdować się będą na ulotce dołączonej do opakowania suplementów z selenem. Zaleca się przyjmować ten element rano, na pusty żołądek popijając dużą ilością wody. Pamiętać należy, że cynk i selen się wykluczają, natomiast warto dodatkowo przyjmować witaminę E.